بوتیمار از جمله مرغان افسانه‌ای ادبیات فارسی است که به خسیسی و خست شهره است. مشهور است که بوتیمار همیشه در تشنگی به سر می‌برده، اما آن هنگام که به رودخانه و دریا می‌رسیده، چه غم بسیار می‌خورده که مبادا آب دریا تمام شود و او از تشنگی بمیرد، زین جهت آب نمی‌خورده است.

این پرنده در مقایسه با دیگر بوتیمار‌ها بسیار کوچک است و شاید کوچکترین حواصیل جهان باشد. طول آن ۲۷ تا ۳۶ سانتی‌متر، فاصلهٔ بین دو بالش ۴۰ تا ۵۸ سانتی‌متر و وزنش بین ۶۰ تا ۱۵۰ گرم است. گردنی کوتاه و منقاری دراز دارد. تاج، پشت و دم پرندهٔ نر سیاه مایل به سبز بوده و پر‌های گردن، سینه و دیگر بخش‌های زیرین بدن پرنده به زردی می‌گراید.